Khi chạy bộ bạn có thể gặp nhiều chấn thương khác nhau, và có 10 chấn thương thường gặp khi chạy quá sức. Cách cơ thể bạn chuyển động giữ vai trò rất quan trọng. Vì vậy để luyện tập bộ môn chạy bộ, bạn cần chú ý một số yếu tố sau.
- Chấn thương đầu gối. Trong top 10 chấn thương thường gặp khi chạy thì chấn thương đầu gối khá phổ biến. Đây là chấn thương do sử dụng phần đầu gối quá nhiều. Chấn thương Đầu gối của người chạy (thường được gọi là hội chứng xương bánh chè) có một số nguyên nhân khác nhau. Nó thường xảy ra khi xương bánh chè bị lệch.
Theo thời gian, sụn ở xương bánh chè của người chạy có thể bị mòn. Khi điều đó xảy ra, bạn có thể cảm thấy đau xung quanh xương bánh chè, đặc biệt là khi:
- Đi lên hoặc xuống cầu thang
- Ngồi xổm
- Ngồi với đầu gối cong trong thời gian dài
- Gãy xương do căng thẳng. Đây là chấn thương giữ vị trí thứ 2 trong top 10 chấn thương thường gặp khi chạy, đó là tình trạng xảy ra một vết nứt nhỏ ở xương gây đau và khó chịu. Nó thường ảnh hưởng đến người chạy ở ống chân và bàn chân. Thường là do làm việc quá sức trước khi cơ thể bạn quen với một hoạt động mới.
Cơn đau gia tăng khi hoạt động và sẽ được cải thiện khi nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi rất quan trọng, vì áp lực liên tục lên xương có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng hơn và làm chậm quá trình phục hồi.
- Đau ống quyển. Đây là cơn đau xảy ra ở phía trước hoặc bên trong cẳng chân dọc theo xương ống quyển (xương chày). Đau ống quyển (còn gọi là hội chứng căng thẳng xương chày giữa hoặc MTSS) thường gặp sau khi thay đổi bài tập luyện, chẳng hạn như chạy quãng đường dài hơn hoặc tăng số ngày chạy quá nhanh. Về mặt đau đớn, chúng có thể khó phân biệt với gãy xương do căng thẳng ở ống quyển, nhưng cơn đau thường lan rộng hơn dọc theo xương. Chụp X-quang thường được thực hiện để xác định cơn đau do chấn thương nào.
Những người có bàn chân phẳng có nhiều khả năng bị đau ống quyển hơn.
Cách xử lý bao gồm:
- Giảm quãng đường đi
- Giảm tốc độ
- Các bài tập kéo giãn
- Bệnh lý gân Achilles. Trước đây gọi là viêm gân, đây là những thay đổi thoái hóa mãn tính ở gân Achilles. Đó là gân lớn nối bắp chân với mặt sau của gót chân. Viêm gân Achilles gây đau hoặc nóng rát và cứng ở vùng gân, đặc biệt là vào buổi sáng và khi hoạt động. Tình trạng này thường do căng thẳng lặp đi lặp lại lên gân. Tăng quá nhiều quãng đường chạy có thể gây ra tình trạng này. Cơ bắp chân căng cứng cũng có thể góp phần gây ra tình trạng này. Tình trang viêm gân Achilles này cũng thường gặp khi chạy.
Cách xử lý bao gồm:
- Nghỉ ngơi
- Đắp đá vào vùng đau
- Giãn cơ bắp chân
- Căng cơ. Đây là một vết rách nhỏ ở cơ, còn được gọi là căng cơ. Tình trạng này thường do căng cơ quá mức. Khi bạn kéo cơ, bạn có thể cảm thấy cảm giác nổ lách tách khi cơ bị rách.
Cách xử lý bao gồm RICE: nghỉ ngơi, chườm đá, bó và nâng cao bàn chân.
Căng cơ thường ảnh hưởng đến các cơ gồm:
- Gân kheo
- Cơ tứ đầu đùi
- Cơ bắp chân
- Bẹn
- Bong gân mắt cá chân. Đây là tình trạng căng hoặc rách dây chằng xung quanh mắt cá chân một cách ngẫu nhiên. Tình trạng này thường xảy ra khi bàn chân bị xoắn hoặc trượt vào trong. Bong gân thường thuyên giảm khi nghỉ ngơi, chườm đá, bó và nâng cao bàn chân.
- Viêm cân gan chân. Đó là dải mô dày ở dưới cùng của bàn chân kéo dài từ gót chân đến các ngón chân. Tình trạng này thường biểu hiện bằng cơn đau gót chân dữ dội, đặc biệt là khi bước những bước đầu tiên vào buổi sáng.
Những người có cơ bắp chân căng và vòm chân cao dễ bị viêm cân gan chân hơn. Mặc dù tình trạng này có thể liên quan đến việc tăng cường hoạt động, nhưng viêm cân gan chân cũng có thể xảy ra mà không có lý do rõ ràng nào.
Cách xử lý bao gồm:
- Căng cơ bắp chân
- Nghỉ ngơi
- Chườm đá vào lòng bàn chân
- Luôn đi giày tốt (kể cả khi ở nhà hoặc trên bãi biển)
- Hội chứng dải chậu chày (IT). Hội chứng này gây đau ở bên ngoài đầu gối. Dải chậu chày là dây chằng chạy dọc theo bên ngoài đùi, từ đỉnh hông đến bên ngoài đầu gối.
Hội chứng dải chậu chày xảy ra khi dây chằng này dày lên và cọ xát xương đầu gối, gây viêm.
Cách xử lý bao gồm:
- Giảm tập thể dục
- Làm nóng và kéo giãn trước khi chạy
- Đắp đá vào vùng bị ảnh hưởng sau khi hoạt động
- Phồng rộp. Đây là những túi chứa đầy dịch trên bề mặt da, hình thành do ma sát giữa giày/tất và da gây ra.
Để giúp ngăn ngừa phồng rộp cần:
- Làm quen sử dụng giày mới dần dần
- Mang tất có hai lớp
- Bôi dầu khoáng lên những vùng dễ bị phồng rộp
- Chấn thương liên quan đến nhiệt độ. Bao gồm:
- Cháy nắng
- Kiệt sức do nhiệt
- Bỏng lạnh
- Hạ thân nhiệt
Bạn có thể ngăn ngừa những chấn thương này bằng cách mặc quần áo phù hợp, giữ đủ nước và sử dụng kem chống nắng.
Với nguy cơ xảy ra chấn thương khi chạy là luôn có thể gặp phải. Bạn cần có lịch tập luyện và chế độ nghỉ ngơi hợp lý để tránh các chấn thương.